Seiza là một trong những tư thế ngồi truyền thống được nhắc đến nhiều trong văn hoá người Nhật. Cách ngồi này thể hiện sự tôn trọng, khiêm tốn và kỷ luật cá nhân. Dù có phần bất tiện nhưng tư thế ngồi Seiza vẫn được duy trì trong nhiều sự kiện quan trọng của người Nhật.

Lịch sử và nguồn gốc tư thế ngồi Seiza
Tư thế ngồi Seiza xuất hiện từ thế kỷ 14, khi thảm chiếu tatami trở thành một phần trong kiến trúc Nhật Bản. Từ đó, người dân đã coi Seiza là tư thế ngồi phù hợp với không gian sinh hoạt. Và tầng lớp Samurai đã góp phần quan trọng trong phát triển Seiza, coi đó là cách thể hiện sự tôn kính trong các nghi lễ trang trọng.

Cách ngồi Seiza chuẩn

Ngồi Seiza yêu cầu thực hiện các bước chính xác, thể hiện sự tôn kính. Dưới đây là các bước để bạn ngồi đúng cách:

• Bắt đầu bằng cách quỳ trên thảm tatami hoặc đệm zabuton, đầu gối chạm đất.
• Hạ thân trên xuống, ngồi lên gót chân, hai bàn chân phải sát nhau, hai ngón chân cái để chồng lên nhau.
• Hai tay đặt lên đùi, lưng thẳng, đầu hơi cúi, thả lỏng người một chút nhưng vẫn phải trang nghiêm.

Ngồi đúng cách không chỉ thể hiện sự tôn trọng mà còn giúp người ngồi giữ thăng bằng và thoải mái trong thời gian dài.

Lý do người Nhật vẫn duy trì Seiza

Tính truyền thống

Tư thế ngồi là biểu tượng trang nghiêm trong văn hóa Nhật Bản. Trong các buổi lễ như tiệc trà hay sự kiện cộng đồng, Seiza là cách để mỗi người thể hiện phép lịch sự của mình với người khác. Và chính điều này cũng là cách để người Nhật bảo tồn nét truyền thống qua nhiều đời.

Sự khiêm tốn và tôn trọng

Khi ngồi Seiza, người Nhật luôn giữ được sự khiêm tốn, thể hiện sự kính trọng đối với người đối diện và môi trường xung quanh. Trong các nghi thức như trà đạo (Sadou), Ikebana (cắm hoa), hoặc võ thuật, Seiza được sử dụng như cách thể hiện sự tôn trọng tuyệt đối với thầy giáo hoặc chủ nhà.

Kỷ luật cá nhân

Duy trì ngồi tư thế này trong thời gian dài đòi hỏi tính kiên nhẫn và kỷ luật cá nhân. Đó cũng là một thử thách lớn đối với người Nhật, vì ngồi lâu có thể gây đau nhức, khó chịu. Tuy nhiên, cũng chính từ thói quen đó mà họ rèn luyện được khả năng tự chủ, kiểm soát cơ thể.

Thực hành Seiza trong đời sống

Dù lối sống hiện đại đã thay đổi, nhưng Seiza vẫn giữ vai trò quan trọng trong văn hóa Nhật Bản. Đặc biệt, các thế hệ trẻ Nhật vẫn duy trì và phát triển Seiza như một phần không thể thiếu của các nghi lễ và sự kiện truyền thống, giúp kết nối giữa hiện tại và quá khứ.

Trong văn hoá hàng ngày

Cuộc sống hiện đại đã có nhiều thay đổi, thế nhưng Seiza vẫn được sử dụng trong nhiều tình huống xã hội, bao gồm các buổi họp mặt gia đình, trong nhà hàng, tại các sự kiện trang trọng. Tư thế ngồi biểu trưng cho lịch sự, tôn trọng với mọi người.

Trong võ thuật

Người học các môn võ như Kendo, Aikido bắt buộc phải sử dụng tư thế Seiza trước và sau khi thực hiện các bài tập. Đây là cách giúp các võ sĩ tập trung, duy trì tinh thần kiên nhẫn trong trận đấu.

Trong các sự kiện văn hoá, tôn giáo

Ngay cả trong các nghi thức tôn giáo, Seiza cũng là tư thế sử dụng khi cúng ở đền chùa, lễ tang. Bên cạnh đó, Seiza còn có mặt cả trong những lễ hội trà đạo, nơi người tham gia phải ngồi Seiza trong suốt buổi lễ.

Thử thách khi ngồi theo kiểu Seiza

Để ngồi theo tư thế trên không hề dễ. Với những người chưa quen, ngồi lâu rất dễ gây tê chân, khó cử động. Tuy nhiên, người Nhật lại xem những khó khăn đó là phương pháp rèn luyện sự tự chủ, kiên nhẫn.

Để hạn chế đau chân, người Nhật sẽ sử dụng đệm (zabuton) để giảm áp lực lên đầu gối và chân. Ngoài ra, điều chỉnh tư thế bằng cách dịch chuyển trọng tâm cơ thể, thay đổi vị trí chân cũng là cách giảm bớt sự khó chịu. Thực hành ngồi Seiza thường xuyên là một trong những cách hiệu quả giúp cơ thể dần thích nghi và chịu đựng tư thế này tốt hơn.

Kết luận
Không đơn thuần là truyền thống văn hoá, tư thế ngồi Seiza chính là biểu tượng của người Nhật. Với những giá trị văn hoá sâu sắc, Seiza vẫn tiếp tục được bảo tồn. Còn bạn, bạn đã sẵn sàng để học thêm về nét đẹp truyền thống này của xứ sở mặt trời mọc chưa?